Informatiearchitectuur

Visie

Visie

Stakeholderveld

De wensen van de stakeholders omtrent https://www.podiumkunst.net/ vormen de basis voor de architectuur. De volgende partijen zijn geïnterviewd:

• DEN
• SOM
• NDE
• DIP
• CEMPER
• RDA commissie
• Muziekweb
• NADD
• Allard Pierson
• DAAN
• LIMA
• Polifonia
• PublicSpaces
• Nationaal Opera en Ballet
• Holland Festival

Verschillende partijen binnen de podiumkunsten doen verschillende dingen. DERA definieert rollen, met elk hun eigen taken en verantwoordelijkheden en bijbehorende requirements. Organisaties kunnen meerdere rollen vervullen. Ook kunnen sommige rollen worden uitbesteed. In de context van Podiumkunst.net kunnen we de rollen die DERA specificeert als volgt verder duiden:

• Producent: hieronder vallen de makers van muziek, theaterproducties en voorstellingen - componisten, choreografen, theatergezelschappen, orkesten, et cetera - alsook de makers van fysieke objecten (bijv. theaterkostuums) en registraties (video, audio). De producent kan in de regel aanspraak maken op rechten op het geproduceerde object, zoals auteursrechten of naburige rechten, en is in dat geval tevens een rechthebbende (zie hieronder). Het gemaakte, zowel materieel als immaterieel, is wat DERA een ‘cultuurhistorisch object’ of ‘erfgoedobject’ noemt. Dat zijn niet per se objecten uit het verleden: ook uitvoeringen in de toekomst worden binnen DERA als een potentieel cultuurhistorisch object beschouwd, omdat ze een onderdeel kunnen zijn van de vindbare erfgoedinformatie.
• Rechthebbende: dit zijn de (natuurlijke of rechts)personen die een deel of het geheel van het intellectueel eigendom of andersoortige rechten op de erfgoedobjecten bezitten. Hieronder vallen de producenten van de erfgoedobjecten, maar bijvoorbeeld ook de ‘erven van’ en in voorkomende gevallen ook andere betrokkenen (denk bijvoorbeeld aan portretrecht in relatie tot een video- of fotoregistratie, of rechten op grond van de AVG).
• Bronhouder: een bronhouder is eigenaar van en verantwoordelijk voor het beheer van één of meer bronnen met erfgoedinformatie. De instellingen die de basis vormen van Podiumkunst.net zijn alle bronhouder: Stichting TIN / Allard Pierson (theatercollectie, theaterencyclopedie), Theaterkrant.nl (recensies), Muziekweb (online muziekbibliotheek), Stichting Omroep Muziek (Muziekschatten, bladmuziekarchief), het Nederlands Jazz Archief (materialen over de Nederlandse jazzgeschiedenis), en Beeld en Geluid (media). Maar het bronhouderlandschap voor podiumkunsten omvat nog veel meer instellingen. De diversiteit is groot; vooral voor kleinere instellingen kan het gestructureerd opbouwen en beheren van een archief een uitdaging zijn. Het Archieftraject podiumkunsten, dat door DEN is geïnitieerd en door Podiumkunst.net vervolgd wordt, ondersteunt hierbij.
• Makelaar: is een partij die erfgoedinformatie verbindt, combineert, aligneert, integreert of anderszins met elkaar in verband brengt. Deze rol kan samenvallen met die van bronhouder, maar een makelaar kan ook een derde partij zijn. Voor Podiumkunst.net voorzien we dat relaties tussen terminologiebronnen (deels) centraal worden aangebracht en beheerd.
• Dienstverlener: is een partij die een dienst (‘afgebakende prestatie’) levert aan afnemers. Dit kunnen diensten zijn aan andere dienstverleners (bijv. Podiumkunst.net als leverancier van diensten aan podiumkunstinstellingen) en/of aan eindgebruikers (bijv. een podiumkunstinstelling die – mede op basis van de Podiumkunst.net dienstverlening – een thematische ingang biedt waarin de eigen collectie in context wordt ontsloten, verbonden aan bronnen van andere podiumkunstinstellingen).

Architectuurprincipes

Principes

Informatiemodel

LRM

RDA

Steekpunten:

• Introductie
  • Opbouw WEMI
  • Uitbreiding naar IFLA LRM (Res, timespan, place, agent, person, collective agent)
• RDA
  • Introductie door Eric van Balkum
  • Verschil RDA met LRM
    • Toevoegingen: Corporate body en Family
    • Res = RDA Entity
  • RDA bevat veel relaties met onderliggende hiërarchie (link naar de RDA klassen?) Misschien een klein voorbeeld van relaties ertussen zetten, maar de grootste (bijv Werk-Manifestatie) zijn niet te navigeren in een enkele pagina, denk ik (Leon)
  • Onderliggende hiërarchie bevat lijsten met bepaalde rollen, (sub)typeringen en identiteiten (zie hoofdpagina)
  • RDA omvat niet alles, RDA steering commissie breidt het geregeld uit
    • Uienmodel met mogelijke uitbreidingen: <pk.net:P12345> is een specialisatie van rdam:P50001 bijvoorbeeld
    • Voorbeelduitwerking Mitten wir im leben sind met uitleg uitbreidingen en koppeling naar terminologiebronnen
    • Benodigde terminologiebronnen: welke definities worden waar gebruikt en wie beheert deze definities? (Wat is nou precies een voorstelling/productie/uitvoering?)
• Grenzen RDA model/voorbeeldcasussen
  • Historische data; actor is lid geweest van een collective agent, maar nu niet meer
  • Aantal instrumenten bij een stuk, link naar PMO
    • Voorbeelduitwerking PMO
  • Integratie andere modellen/mappings: collections-model voor archivering bijvoorbeeld
    • Mapping RDA model op Theaterencyclopedie; het past net niet lekker door productie: werk/expressie
  • Hoe om te gaan met producties waarbij werk/expressie/manifestatie/item eenzelfde ding is?
    • Bijvoorbeeld een recensie is zowel werk als expressie als manifestatie zonder onderscheid tussen die drie (conceptueel is het onderscheid wel te maken, maar in de praktijk irrelevant)
    • Bijvoorbeeld unieke producties – werk en expressie vallen samen
  • Datums die niet precies bekend zijn (“ergens in 1997”)
  • Voorstellingen die bestaan uit meerdere werken
    • Afgeleide informatie, zoals “Programma’s met mensen van een bepaalde leeftijd” 🡪 combinatie geboortedatum + moment van opname

Voorbeeldcasussen

Een aantal uitdagende use cases die de grenzen van het model opzoeken:

• Historische wijzigingen
  • Naamswijzigingen, fusies van gezelschappen etc.
  • Lidmaatschap van gezelschappen etc.
  • Podia en uitvoeringslocaties
• Enkelvoudige Werk/Expressie/Manifestatie-combinaties
  • Bijv. een recensie is zowel werk als expressie als manifestatie zonder onderscheid tussen die drie (conceptueel is het onderscheid wel te maken, maar in de praktijk irrelevant)
  • Bijv. unieke producties – werk en expressie vallen samen
• Kwalificeringen van relaties
  • Bijvoorbeeld in bezetting / ensemble: aantallen instrumenten van een bepaald soort, al dan niet versterkt.
• Voorstellingen die bestaan uit meerdere werken
• Afgeleide informatie
  • “Programma’s met mensen van een bepaalde leeftijd” 🡪 combinatie geboortedatum + moment van opname
• Datums die niet precies bekend zijn (“ergens in 1997”).

Bezetting

Bronnenlandschap

Hier is het bronnenlandschap rondom podiumkunst.net te vinden. Met name instellingen en partners die informatie ontsluiten aan podiumkunst.net staan weergeven op deze pagina. Daarnaast zijn ook gewenste informatiestromen en het productieproces te vinden op deze pagina. Ten slotte is een overzicht van de relevante modelelementen die gebruikt worden in het bronnenlandschap bijgevoegd. De elementen komen uit de architectuurtaal ArchiMate®.