Principes

Met het hanteren van een aantal principes bij Podiumkunst.net beogen we eenduidigheid te creëren in de wijze waarop verschillende deelnemers en collecties met elkaar verbonden worden, zodat oplossingen niet complexer worden dan nodig. Dat komt stabiliteit, toepasbaarheid en betaalbaarheid ten goede.

Kandidaatprincipes voor Podiumkunst.net

Onderstaande kandidaatprincipes zijn afgeleid uit documentatie en gesprekken:

1. Podiumkunst.net wordt in gezamenlijkheid ontwikkeld met de podiumkunstinstellingen en -archieven

Daardoor borgen we draagvlak en zorgen we dat alle instellingen en archieven kunnen aansluiten.
Impliceert dat we bij het maken van keuzes rekening moeten houden met de betrokken partijen en misschien niet altijd de technisch beste optie kunnen kiezen.

2. Podiumkunst.net verbindt collecties van uiteenlopende volwassenheid

Daardoor kunnen alle partijen (groot/klein) meedoen en sluiten we zoveel mogelijk collecties aan
Daardoor krijgen we sneller en beter zicht op welke collecties er zijn
Impliceert dat niet alle aangesloten collecties even goed voorzien zijn van metadata (kwantiteit/kwaliteit)

3. Podiumkumst.net verbindt collecties semantisch door metadatavelden te relateren aan open terminologiestelsels

Daardoor ontstaat een virtueel netwerk van collecties met eenduidige semantiek
Daardoor kunnen alle collectiebeheerders zelfstandig betekenis toevoegen aan de metadata.
Impliceert mogelijk migratie c.q. toevoegen van relaties naar terminologiestelsels
Vereist classificeren van terminologiebronnen in open en gesloten

4. Podiumkunst.net laat collecties zoveel mogelijk verwijzen naar autoritatieve bronnen

Daardoor blijft de noodzaak tot zelf beschrijven zoveel mogelijk beperkt
Daardoor wordt waar mogelijk hergebruik gemaakt van bestaande thesauri
Impliceert het aanwijzen of erkennen van autoritatieve bronnen
Impliceert dat een terugkoppelmechanisme nodig is voor het aanvragen van correcties in bestaande thesauri.

5. Podiumkunst.net zoekt aansluiting bij lopende en geplande initiatieven bij de podiumkunstinstellingen en -archieven.

Daardoor kunnen we instellingen en archieven aansluiten die zeer beperkte middelen tot hun beschikking hebben
Daardoor borgen we het praktisch nut van onze diensten
Impliceert dat we ons beperken tot daar waar al iets gebeurt.
(hieronder nog vatten dat we open source / open standaarden toepassen waar mogelijk)

Principes uit de DERA

Daarnaast zoeken we aansluiting bij de principes uit de DERA:

DERA geeft onder de noemer “linked data” nog een aantal principes:

Bronhouders gebruiken duurzame identifiers om hun informatie te identificeren, nu en in de toekomst. Een duurzame identifier is een URI die via HTTP opgevraagd kan worden, bijvoorbeeld een Cool URI of een persistent identifier.
Bronhouders gebruiken (web)standaarden (zoals RDF) om informatie aan te bieden die door afnemers via duurzame identifiers wordt opgevraagd.
Bronhouders verwijzen in hun metadata zoveel mogelijk naar informatie van andere bronhouders. Deze verwijzingen zijn duurzame identifiers (punt 1) en leiden naar informatie die via standaarden wordt aangeboden (punt 2).
Bronhouders stellen hun metadata daar waar het kan met een open licentie beschikbaar. Gepubliceerde metadata zijn vrijelijk te gebruiken. Dit zorgt voor linked open data.
Bronhouders stellen hun digitale informatieobjecten met een bepaalde rechtenstatus beschikbaar. Dit maakt duidelijk of het gebruik beperkt wordt door bijvoorbeeld wetgeving, auteursrechten of privacy. De rechtenstatus kan worden aangegeven met een (open) licentie of een andere vorm van rechtenexpressie.
Bronhouders verwijzen in de metadata naar de licentie of rechtenstatus. Deze verwijzing leidt naar een machineleesbare, gestandaardiseerde definitie (principe 2).
Bronhouders registreren de verwijzing naar de licentie of rechtenstatus bij de dataset waartoe de informatie behoort.

Bronnen voor principes

Bovenstaande principes zijn opgesteld na analyse van uitspraken/stellingen uit documenten (met name het Programma van eisen en het Activiteitenplan) en de gevoerde gesprekken.

Uit het PvE

Gebruik van open source:
Bij voorkeur wordt de knowledge graph opgebouwd met open source componenten die op een duurzame manier worden onderhouden en doorontwikkeld. Wanneer er toch voor een commerciële applicatie wordt gekozen omvat het ontwerp suggesties voor het duurzaam beheren van de knowledge graph en de financiële implicaties daarvan.

Uit het activiteitenplan

Missie: Podiumkunst.net koestert de verhalen van de podiumkunsten met levende collecties
Visie: de podiumkunstensector in staat stellen haar collecties digitaal te delen en hergebruik te stimuleren.
In 2025 is Podiumkunst.net uitgegroeid tot het netwerk waarin de podiumkunstensector is verenigd om collecties beschikbaar te stellen. Podiumkunst.net ontsluit de digitale collecties voor een duurzaam gebruik van ons immaterieel erfgoed. Zowel grote, middelgrote als kleinere cultuurproducerende podiumkunstinstellingen en archieven zijn aangesloten op een gezamenlijk ontwikkelde infrastructuur. De doelgroepen van Podiumkunst.net weten de collecties te vinden en putten er inspiratie uit. Zo draagt de podiumkunstensector, naast de erfgoedsector en de ontwerpsector, bij aan de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed (NSDE). Podiumkunst.net inspireert met pilotprojecten, die nieuwe vormen van (her)gebruik onderzoeken en faciliteren.
De infrastructuur van voorzieningen van Podiumkunst.net (figuur 1) volgt het drielagenmodel (houdbaar/bruikbaar/zichtbaar) waarin het beheer van datacollecties, voorzieningen voor het verbinden van die data en toepassingen voor presentatie en gebruik worden onderscheiden.

Uitspraken uit de gevoerde gesprekken

Betekenis toekennen aan metadata door te verwijzen naar terminologiebronnen (NDE)
Minimaliseren inspanningen collectiebeheerders door aan te sluiten bij reeds toegepaste standaarden (NDE)
Laagdrempelige toetreding door zo min mogelijk eisen vooraf te stellen aan toevoegingen, beter daarna begeleiding bij verbeteren metadata (Cemper)
Thesauri op logische plaats beleggen. Ontbrekende data terugkoppelen naar de juiste thesaurusbeheerder, niet zelf oplossen (DIP)
Gebruik maken van wat er al ligt (aan bronnen) (DIP)
Diensten/activiteiten/… moeten praktisch nut hebben voor de instellingen (DEN)
Succes vereist dat instellingen inzicht krijgen in / bewust worden van eigen archief (DEN)